سوال: آیا مسافر می تواند روزه مستحب بگیرد؟
پاسخ: خیر، روزه مستحب در سفر جایز نیست؛ مگر در شهر مدینه که برای برآورده شدن حاجت می تواند سه روز روزه مستحب بگیرد و لازم است روز چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه باشد.

————–
منبع: توضیح المسائل ده مرجع، م ۱۸۱۹؛ امام، سیستانی و مکارم، العروه الوثقی مع تعلیقات، ج ۲، (شرائط صحه الصوم)، قبل از م ۱، (الخامس)؛ بهجت، وسیله النجاه، م ۱۱۴۱ و ۱۱۴۲؛‌ خامنه ای، سایت، استفتائات جدید، روزه مسافر؛ سبحانی، توضیح المسائل، م ۱۶۲۶؛ صافی، هدایه العباد، ج ۱، م ۱۳۵۴؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج ۱، م ۱۰۲۶٫
برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج ۲، موسسه اطلس تاریخ شیعه، ص ۲۸۱٫

روش بیان احکام ماه مبارک ماه رمضان

اگر فرد روزه دار احکام رمضان را نداند، ناچار روزه ای عقیم خواهد داشت و به بن بست میرسد.از این رو شناسایی و بیان درست احکام رمضان با روش های پربار و ماندگار در ذهن یک ضرورت به نظر می رسد. که این امر بر عهده طلبه هاست که آگاهی های لازم را در این زمینه اطلاع رسانی کنند و با توجه به اینکه در این ماه عزیز اکثر طلاب به امر تبلیغ مشغول اند، مناسب دیدیم مطالبی را در مورد چگونگی بیان درست احکام بیان کنیم، چون با رعایت این مسائل است که فرد میتواند از فرصت های ماه رمضان استفاده بهینه برده و وجود خویش را سرشار از معنویت کند.

لذا به این نکته خوب باید توجه نمود که مردم نیازمند دانستن هستند. اما برخی این نیاز را در خود احساس نمیکنند. به همین خاطر است که آنها به سادگی از کنار احکام می گذرند بدون اینکه به دنبال فراگیری آن باشند. از این رو در این نوشتار برآن هستیم که روشهایی را بیان نماییم تا بتوانیم به اهداف بلندی در ماه مبارک رمضان دست بیابیم.

اول اینکه مردم این را بدانند که دین مقدس اسلام به همه ی نیازهای آنان پاسخگو بوده و برای همه مراحل زندگی از خورد و خوراک گرفته تا خواب و بیداری تا نماز و روزه و… قوانینی را برای بهتر زیستن تعریف کرده است که آنها از آن بی اطلاع بوده و باید آنرا فرا گیرند.

ثانیاٌ این قوانین و مقررات که اصطلاحاٌ به آن احکام گفته میشود، همچون چراغی است که دانستن آن راه را برای اهل سلوک روشن می کند.. زیرا مثلاٌ اگر کسی در ماه رمضان روزه بگیرد ولی احکام آنرا نداند، از روزه فقط گرسنگی و تشنگی آن را تحمل کرده و فایده دیگری نخواهد برد.

ثالثاٌ احکام آسان است و یادگیری آن با روش های متناسب آسانتر خواهد شد.

بخش اول : نکات قابل توجه قبل از بیان احکام ماه مبارک:

باید قبل از شروع به بیان احکام ماه مبارک به مسائل ذیل توجه نمود:

1)انتخاب مبحث

2)مطالعه دقیق و کامل بحث انتخاب شده

3)انتخاب مسائل در بحث انتخاب شده

4)تنظیم و دسته بندی مسائل انتخاب شده

5)خلاصه نویسی و یادداشت برداری

6)مطالعه خلاصه بحث

نمونه ای از روش بیان احکام ماه مبارک

کافی است قبل از شروع بحث احکام به این چند سوال پاسخ دهیم:

الف)چه احکامی را بگویم؟

ب)در چه زمانی از ماه مبارک رمضان این احکام را بگویم؟

ج)برای چه کسانی بگویم؟

توضیح مهم:

احکام ماه مبارک را از لحاظ زمانی میتوان به سه دسته تقسیم کرد:

1)احکامی که باید قبل از ماه مبارک یا اوایل آن مطرح شود

2)احکامی که در طول ماه مبارک گفته میشود

3)احکام پایان ماه مبارک

4)استفتائات جدید در مورد روزه

نمونه های بیان احکام طبق دسته بندی فوق

از جمله احکامی که باید قبل از ماه مبارک یا اوایل آن مطرح شود:

الف) نیت:

1- خود نیت

2- شرایط نیت

3- زمان نیت

چگونگی بیان نیت :

اموری که در نیت روزه باید برای مخاطبان بیان شود

– قصد غربت و اخلاص؛ یعنی روزه را برای انجام فرمان خداوند عالم به جا آورد.

– در روزه واجب، نیت روزه از ظهر تاخیر نیفتد.

– در غیر روزه ماه رمضان باید نیت روزه را معین کند؛ مثلا معین کند که روزه قضا یا کفاره است.

– نیت در روزه واجب معین مانند روزه ماه مبارک رمضان باید استمرار داشته باشد؛ یعنی در بین روز از نیت روزه بر نگردد.

ب)یکی دیگر از مسائل ماه مبارک که باید قبل یا اوایل ماه مبارک بیان شود عبارت است از مبطلات روزه

این مثال را بخاطر بسپارید:

چیزهایی که روزه را باطل می کند:
الف) اموری که در مبطل روزه(خوردن و آشامیدن) روزه باید برای مخاطبان بیان شود.

ب) اموری که در مبطل روزه (خوردن و آشامیدن) باید خود گوینده مطالعه کرده باشد تا بتواند در صورت لزوم سوالات را پاسخ دهد.

مواردی که مبطل روزه نیست
اموری که در عدم مبطل روزه(خوردن و آشامیدن) باید برای مخاطبان بیان شود.

نمونه ای از احکام پایانی ماه مبارک رمضان:

زکات فطره چیست؟

میزان زکات فطره؟

وقت زکات فطره؟

گیرنده زکات فطره؟

فطریه میهمان؟

مسائلی که در ماه مبارک از سوی مخاطبان زیاد مورد سوال واقع می شود:(ازیک تحقیق میدانی از بش از 300 مبلغ بدست آمده است)

1- بلوغ و روزه کودک

2- روزه یوم الشک

3- آمپول و دارو

4- استفاده از ابزار پزشکی

5- آدامس

6- غلط خواندن قرآن در حال روزه

7- حکم قرص ضد بارداری

8- جاهایی که قضا و کفاره لازم است

9- جاهایی که فقط قضا واجب است

10- موارد وجوب قضا و کفاره جمع

11- مواردی که قضا واجب نیست

12- احکام قضا

13- کسانی که روزه بر آنان واجب نیست

14- ضعف دوران بلوغ

15- روزه مسافر

16- مواردی که روزه در سفر صحیح است

17- مصرف کفاره

18- کفاره مبطلات روزه

19- احکام روزه افراد تازه بالغ

20- روزه و ضعف بنیه

21- روزه در هنگام بارداری

22- روزه در ایام امتحانات

23- روزه هایی که می توان در سفر گرفت

24 – بقا بر جنابت

25- نگاه حرام در حال روزه

26- باقی ماندن طعم و بوی بعضی از 38- غذاها یا خمیر دندان در دهان

27- خون لثه

28- استفاده از پماد ویتامین دار

29- استفاده از اسپری دنتولین برای باز کردن راه تنفسی

30- بردن وسایل غیر خوراکی به دهان به هنگام روزه مانند وسایل دندان پزشکی

31- روزه داری که دندانش خونریزی دارد

32- بوییدن هر گیاهی که بوی خوش

33- دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن

34- ریختن دارو در بینی،

35- استفاده از شامپو، کرم، رژ لب

36- کردن با خمیر دندان در حال روزه

37- چشیدن و جویدن غذا

38- احکام روزه افراد بیمار

39- وقت افطار

منبع: تبیان

سوال: آیا کفاره روزه باید فوری ادا شود یا می توان در طول زمان آن را به جا آورد؟

پاسخ:
انسان نباید در به جا آوردن کفاره کوتاهی کند، ولی لازم نیست (چه کفاره مالی باشد یا روزه ) فورا آن را انجام دهد.

برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج ۲، موسسه اطلس تاریخ شیعه، ص،278

 منبع :هیات رزمندگان

نظرات شما عزیزان: